Karbieniec pospolity - Działanie i farmakologia
Chemizm:
W surowcu stwierdzono występowanie flawonów (glukozydów luteoliny i apigeniny), garbników i fenolokwasów (kwas trans-p-kumarowy, izoferulowy, synapinowy, synigrynowy). Z tych ostatnich najważniejsze są kwas litospermowy, kawowy, chlorogenowy, rozmarynowy. Poza tym w zielu karbieńca występują triterpeny (kwas ursolowy) i sterole.
Efekty działania:
Wyciągi z surowca wykazują działanie antytyreotropowe (przeciwtarczycowe) i antygonadotropowe (obniżają poziom hormonów płciowych). Związki czynne z ziela karbieńca bezpośrednio przyłączają się do tyreotropiny lub gonadotropiny, co zmienia ich strukturę i prowadzi do unieczynnienia, hamują obwodowe dejodowanie T4 oraz hamują wydzielanie przysadkowe, obniżając poziom hormonów przysadkowych na obwodzie. Składniki odpowiedzialne za działanie surowca powstają prawdopodobnie z kwasu kawowego przez enzymatyczną oksydację. Badania farmakologiczne działania przeciwtarczycowego fenolokwasów izolowanych z ziela karbieńca ujawniły znaczną aktywność kwasu trans-p-kumarowego, izoferulowego, synapinowego, synigrynowego.