Chmiel zwyczajny - systematyka, opis rośliny, występowanie
Humulus lupulusNazwa polska:Chmiel zwyczajny
Systematyka:
| Plantae – Rośliny Tracheobionta Spermatophyta – Nasienne Magnoliophyta – Okrytonasienne Magnoliopsida – Dwuliścienne Hamamelidae Urticales Cannabaceae – Konopiowate Humulus L. – Chmiel Humulus lupulus L. – Chmiel zwyczajny |
( źródło: http://plants.usda.gov/classification/)
Jak wygląda Chmiel zwyczajny
OPIS ROŚLINY:
Rycina Humulus lupulus
(źródło: Ruminska A. i inni, 1990)
Części lecznicze
Częściami leczniczymi są włoski gruczołowe oddzielone od kwiatostanu, całe wysuszone kwiaty żeńskie, świeże szyszki (najlepiej z kilkoma nasionami) zebrane zanim nasiona dojrzeją oraz świeże lub wysuszone żeńskie kwiatostany.
Szyszki chmielowe – Strobili lupuli oraz lupulina – Lupulinum syn. Glandulae Lupuli. Szyszki chmielowe są to wysuszone całe kwiatostany chmielu: składają się one z osadki oraz błoniastych przykwiatków, tzw. łusek, na których znajdują się dwa słupki opatrzone maleńkimi podkwiatkami. Wewnętrzna powierzchnia łusek oraz zalążnia i podkwiatki są gęsto pokryte gruczołami wydzielniczymi, które po wysuszeniu szyszek łatwo odpadają. Zbiera się je w postaci aromatycznego, lepkiego żółtawego proszku, zwanego lupuliną, o silnym, charakterystycznym zapachu i gorzkim smaku. W lupulinie są skoncentrowane wszystkie substancje czynne chmielu.
Lupulinę należy przechowywać bez dostępu światła i powietrza, gdyż zawarte w niej związki ulegają niekorzystnym zmianom, co objawia się jej zbrunatnieniem i zanikiem charakterystycznego zapachu, a wiąże z utratą wartości leczniczej (Rumińska A. i inni, 1990).
Kwiaty i owoce
Chmiel jest rośliną dwupienną – na jednej roślinie wyrastają tylko kwiaty żeńskie, zebrane w kwiatostany zwane szyszkami, a na innej tylko kwiaty męskie zebrane w kwiatostany typu wierzchotek. Uprawia się wyłącznie osobniki żeńskie. Owocem jest orzeszek. (Rumińska A. i inni, 1990). Kwiaty męskie są żółtawo-zielonkawe, niepozorne o średnicy około 5mm. Kwiaty żeńskie są zebrane w silnie rozgałęzione, bogato ukwiecone kwiatostany. Zalążnia, która ma dwa długie pokryte meszkiem znamiona, jest otoczona u podstawy przez okrągły, ściśnięty orzeszek. bółtawy owoc szyszka rozwija się z kwiatu żeńskiego. Wnętrze liści przykwiatowych jest pokryte małymi, połyskującymi, jasnożółtymi gruczołowymi łuskami, które zawierają lupulinę.
Liście, łodyga i korzeń
Chmiel jest byliną. Jednoroczne pędy osiągają wysokość 6m (do 12m kiedy są uprawiane). Łodygi są zielone, kanciaste, grubości ołówka i nie ulegają zdrewnieniu. Są pokryte sześcioma rzędami haczykowatych włosków, ułatwiających owijanie się wokół podpory. Liście ogonkowe, ząbkowane, pojedyncze, 3 – klapowe. Z kątów liści wyrastają kwiatostany. Dolna, podziemna część łodygi tworzy zgrubiałą karpę, z której wyrastają co roku nowe pędy nadziemne i rozłogi (Gruenwald J. i inni, 2000; Rumińska A. i inni, 1990).
Właściwości
Lupulina ma bardzo silny, charakterystyczny zapach i bardzo gorzki smak.
Zdjęcia z natury
