Cimicifuga racemosa - Pluskwica groniasta
Pluskwica groniasta z rodziny Ranunculaceae – jaskrowatych, jest rośliną wieloletnią, wysoką do 1-1,5 m o pojedynczym raczej pędzie, zakończonym gronem drobnych, biało-kremowych, gęsto ułożonych w grono kwiatów. Roślina dostarcza surowca (korzeni i kłączy) o właściwościach hormonalnych. Roślina ta pochodzi ze wschodniej i środkowej części Ameryki Północnej, gdzie występuje w wilgotnych lasach i na terenach bagnistych. Poza gatunkiem amerykańskim znana jest też pluskwica europejska - Cimicifuga europaea, która występuje również w Polsce. Z kolei Azja Wschodnia (Chiny, Japonia) korzysta głownie z korzeni pluskwicy dahurskiej - Cimicifuga dahurica. Podstawową grupą związków występujących w surowcu są triterpeny, które często stanowią aglikonową część saponozydów. Triterpeny wyizolowane z korzeni pluskwicy należą do typu cykloartanu (najlepiej z nich poznane zostały akteina i neocymizyd) i uważa się, że ta grupa składników współuczestniczy w aktywności hormonalnej surowca. Poza tym w korzeniach i kłączach pluskwicy występuje wiele połączeń innego typu (alkaloidy, olejek eteryczny, steroidy i inne), ale także, izoflawony aktywności hormonalnej (formononetyna) oraz fenolokwasy (izoferulowy, ferulowy). Korzeń pluskwicy groniastej długo stosowany był w lecznictwie ludowym, później w homeopatii, a ostatnio coraz częściej w nowoczesnej fitoterapii. Prowadzone w ostatnich latach badania farmakologiczne i kliniczne wykazały, że zawarte w surowcu związki wykazują działanie estrogenne synergistyczne z estrogenami naturalnymi. W badaniach farmakologicznych wykazano, że podawanie ekstraktów z Cimicifuga racemosa silnie hamuje resorpcję kości. Przyjmuje się, że odpowiedzialna za powyższy efekt jest grupa triterpenoidów pochodnych cykloartanu, które budową chemiczną przypominają 17β-estradiol, a także androgeny lub substancje pokrewne witaminie D. Surowiec podawany jest w dolegliwościach okresu przedmiesiączkowego i związanych z zaburzeniami miesiączkowania, ale głównie uważany jest za hormonalny lek w terapii menopauzy. Szczególnie cenne jest to, że jest on także skuteczny w leczeniu zaburzeń neurowegetatywnych i psychicznych związanych z menopauzą i okresem postmenopauzalnym. Wykazuje również działanie spazmolityczne, głównie na naczynia krwionośne i macicę. Polecany jest w nerwobólach, bólach menstruacyjnych i miednicowych o tępym, intensywnym i promieniującym charakterze, a ponadto w leczeniu i profilaktyce osteoporozy. Kłącze pluskwicy należy stosować w postaci standaryzowanych preparatów gotowych i w określonych dawkach, gdyż przy zbyt dużych dawkach obserwowane są skutki uboczne. Nie zaleca się przyjmowania preparatów pluskwicy groniastej dłużej niż przez 6 miesięcy.